Dördüncü Sınıf Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı Kazanımlarının Kültür Okuryazarlığı Açısından İncelenmesi
Özet Görüntüleme: 399
/ 
PDF İndirme: 238
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.11079911Anahtar Kelimeler:
Kültür okuryazarlığı, öğretim programı, sosyal bilgiler, ilkokulÖzet
Kültür okuryazarlığı, bireylerin kendi kültürlerini anlamaları ve farklı kültürlerle etkileşimde bulunma yeteneklerini ifade eder. Bu beceri, kendi kültürünü tanımak, farklı kültürleri anlamak ve değerlendirmek, önyargıları azaltmak ve toplumsal uyumu güçlendirmek için gerekli olan bilinç, duyarlılık ve esnekliği içerir. Sosyal bilgiler dersi birey ve kültür etkileşimin oldukça yoğun olduğu derslerden biridir. Sosyal bilgiler dersi, öğrencilere toplumlararası etkileşimi, kültürel çeşitliliği ve tarihî bağlantıları anlamalarını sağlamayı amaçlar. Çalışmada ilkokul dördüncü sınıf sosyal bilgiler dersi öğretim programı kazanımlarının kültür okuryazarlığı açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi deseni kullanılmıştır. Veri toplama aracı olarak kültür okuryazarlığı doküman inceleme formu kullanılmıştır. Bu kapsamda çalışmada dördüncü sınıf sosyal bilgiler dersi öğretim programında kültür okuryazarlığıyla ilişkili kazanımlar incelenmiştir. Belirlenen kazanımlarda kültür okuryazarlığının tüm alt boyutlarına yer verildiğine ulaşılmıştır. Sosyal bilgiler dersi genelinde kültür okuryazarlığına vurgu yapılırken, bu vurguların öğrenme alanlarına göre değişkenlik gösterdiği belirlenmiştir. Ayrıca kültür okuryazarlığı ile ilgili kazanımların bilişsel ve duyuşsal alanda yer aldığı ancak psikomotor alana yönelik herhangi bir kazanıma yer verilmediğine ulaşılmıştır. Çalışma sonuçları doğrultusunda çeşitli öneriler sunulmuştur.
Referanslar
Aşkar, P., Topçu, H. İ., Altun, A., Cırık, İ. & Kandırmaz, M. (2023). K12 beceriler çerçevesi Türkiye Bütüncül modeli. T. C. Millî Eğitim Bakanlığı, Ankara.
Bowen, G. A. (2009). Document analysis as a qualitative research method. Qualitative Research Journal, 9(2), 27-40. https://doi.org/10.3316/QRJ0902027
Çelik, M.E. & Güleç, S. (2023). 5.,6. ve 7. sınıf sosyal bilgiler öğretim programı kazanımlarının ve ders kitaplarının kültür okuryazarlığı açısından incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 32(2), 756-775. https://doi.org/10.35379/cusosbil.1247497
Çulha Özbaş, B. (2009). İlköğretim sosyal bilgiler derslerinde kültürel miras eğitimi. M. Safran. (Ed.). Sosyal bilgiler eğitimi içinde (s. 702-718). Pegem Akademi.
Dere, İ., & Ateş, Y. (2022). Alternative literacy in the Turkish Social Studies Curriculum. Pedagogical Perspective, 1(1), 1-20. https://doi.org/10.29329/pedper.2022.448.1
Dündar, R., & Kızıl, M. M. (2023). Sosyal bilgiler öğretmenlerine göre kültürel okuryazarlık. International Journal of New Approaches in Social Studies, 7(1), 144-157. https://doi.org/10.38015/sbyy.1227233
Egüz, Ş. (2021). Adequacy of the social studies curriculum in terms of cultural literacy skills. The Eurasia Proceedings of Educational and Social Sciences, 23, 88-92. Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/2245589
Garcia-Mila, M., Miralda-Banda, A., Luna, J., Remesal, A., Castells, N., & Gilabert, S. (2021). Change in classroom dialogicity to promote cultural literacy across educational levels. Sustainability, 13(11), 6410. https://doi.org/10.3390/su13116410
Gürel, D., & Çetin. T. (2018). Sosyal bilgiler dersi ve kültür aktarımında edindiği rol üzerine bir inceleme. Anadolu Eğitim Liderliği ve Öğretim Dergisi, 6(2), 22-44. Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/ajeli/issue/41881/474998
Kafadar, T., & Şan, S. (2021). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarına göre kültürel okuryazarlık. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (59), 214-234. Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1744574
Karasar, N. (2017). Bilimsel araştırma yöntemi: Kavramlar, ilkeler, teknikler. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
Kıral, B. (2020). Nitel bir veri analizi yöntemi olarak doküman analizi. Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), 170-189. Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1156348
Köksal H. (2010). Türkiye’de tarih öğretimi tartışmalar ve tarih öğretiminde kültür okuryazarlığı. Kenan Çayır (Ed.). Eğitim, çatışma ve toplumsal barış. Türkiye’den ve dünyadan örnekler. İstanbul: Tarih Vakfı.
Miles, M, B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. (2nd ed). Thousand Oaks, CA: Sage.
Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. (Çev. M. Bütün ve S. B. Demir). Ankara: Pegem Akademi.
Pehlivan, A., & Kolaç, E. (2017). Açık-örgün eğitim sosyal bilgiler ders kitapları ve öğretim programında somut olmayan kültürel miras ögeleri. Turkishstudies 11(19), 655-670. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.10095
Robson, C. (2017). Bilimsel araştırma yöntemleri; gerçek dünya araştırması. (Çev. R. Çınkır ve N. Demirkasımoğlu). Ankara: Anı Yayıncılık.
Sertkaya, K. B. (2010). İlköğretim ikinci kademe sosyal bilgiler dersi öğretiminde kültür aktarımı ve kültürel kimlik geliştirme (Yüksek lisans tezi) Balıkesir Üniversitesi). Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
Setemen, K., Widiana, I. W., & Antara, I. G. W. S. (2023). Multicultural learning based on blended learning in social studies and the impact on nationalism attitude viewed from students’ cultural literacy level. Nurture, 17(3), 314-324. https://doi.org/10.55951/nurture.v17i3.337
Sığrı, Ü. (2021). Nitel Araştırma yöntemleri. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.
Toksoy, B. (2022). 4. sınıf sosyal bilgiler dersi kültür ve miras öğrenme alanının öğretmen görüşleri ve ders kitabı açısından incelenmesi (Yüksek lisans tezi). On Dokuz Mayıs Üniversitesi, Samsun.
Yatkın Bozkurt, Ş., Özen, F. & Altunbay, M. (2020). Küreselleşme, kültürel etkileşim, kültürel okuryazarlık ve eğitim. Mustafa Güçlü (Ed.). Eğitim Antropolojisi. Ankara: Pegem Akademi.
Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Yılmaz, A., Akbaba, F. D., Halıpınar, F. M., Oral, S., Ulusoy Ünlü, A. (2021). Okul öncesi eğitim etkinlik kitabının yenilenmiş Bloom Taksonomisi’ne göre incelenmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(1), 343-385. https://doi.org/10.19171/uefad.790815
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 International Journal of Progression and Development in Education (ijpade)
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
